ประเทศไทย ในอดีต แต่ไม่ใช่ชื่อที่คนไทยเรียกคำว่าสยามเป็นชื่อเรียกดินแดนและกลุ่มชนที่อาศัยอยู่ในดินแดนแถบนี้มาตั้งแต่สมัยโบราณก่อนจะมาเปลี่ยนเป็น “ไทย”เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2482ก่อนจะมีชื่อสละสลวย สะกดยากมากๆ
สมัยโบราณ
ภาคเหนือมี 9 จังหวัด
1.จังหวัดเชียงราย : เวียงชัยนารายณ์
2.จังหวัดเชียงใหม่ : นพบุรีศรีนครพิงค์เชียงใหม่ หรือ เวียงพิงค์
3.จังหวัดน่าน : เมืองนันทบุรี เมืองน่าน เมืองนาน
4.จังหวัดพะเยา : เมืองภูกามยาว หรือ พยาว
5.จังหวัดแพร่ : เมืองพลนคร — เวียงโกศัย
6.จังหวัดแม่ฮ่องสอน : หมู่บ้านว่า “แม่ร่องสอน” เพี้ยนเป็น “แม่ฮ่องสอน”
7.จังหวัดลำปาง : เมืองเขลางค์นคร
8.จังหวัดลำพูน : เมืองหริภุญไชย
9.จังหวัดอุตรดิตถ์ : บางโพธิ์ท่าอิฐ สมัยก่อนเป็นเพียงตำบลเท่านั้น
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือมี 20 จังหวัด
1.จังหวัดกาฬสินธุ์ : บ้านแก่งสำเริง หรือ บ้านแก่งสำโรง
2.จังหวัดขอนแก่น : เมืองขามแก่น
3.จังหวัดชัยภูมิ : บ้านหลวง
4.จังหวัดนครพนม : เมืองมรุกขนคร เปลี่ยนชื่อเมืองใหม่กลายเป็น เมืองศรีโคตรบรูณ์
5.จังหวัดนครราชสีมา เป็น จังหวัดที่ใหญ่ที่สุดในประเทศ : โคราช” หรือ “โคราฆะ”
กับเมือง “เสมา”
6.จังหวัดบึงกาฬ : ชัยบุรี (เมืองไชยบุรี)
7.จังหวัดบุรีรัมย์ : โนนม่วง เมืองแปะ
8.จังหวัดมหาสารคาม : บ้านลาดกุดยางใหญ่
9.จังหวัดมุกดาหาร : เมืองมุกดาหาร
10.จังหวัดยโสธร : สมัยก่อนเป็นหมู่บ้านเรียกว่า บ้านสิงห์ท่า ต่อเป็นเมืองยโสธร
มีฐานะเป็นเมืองประเทศราช ขึ้นตรงต่อกรุงเทพฯ
11.จังหวัดร้อยเอ็ด : สาเกตนคร หรือ เมืองร้อยเอ็จประตู
12.จังหวัดเลย : หมู่บ้านแฮ่ — เมืองเลย
13.จังหวัดสกลนคร : เมืองหนองหานหลวง —- เมืองสกลทวาปี
14.จังหวัดสุรินทร์ : เมืองประทายสมันต์
15.จังหวัดศรีสะเกษ : เมืองขุขันธ์
16.จังหวัดหนองคาย : บ้านไผ่
17.จังหวัดหนองบัวลำภู : นครเขื่อนขันธ์กาบแก้วบัวบาน — เมืองกมุทธาสัย
18.จังหวัดอุดรธานี : “บ้านหมากแข้ง” หรือ “บ้านเดื่อหมากแข้ง”
19.จังหวัดอุบลราชธานี : ดอนมดแดง — ดงอู่ผึ้ง
20.จังหวัดอำนาจเจริญ : เมืองค้อ
ภาคตะวันตกมี 5 จังหวัด
1.จังหวัดกาญจนบุรี :
2.จังหวัดตาก : เมืองตาก
3.จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ : เมืองบางนารม หรือ เมืองนารัง — เมืองกุย
4.จังหวัดเพชรบุรี : พริบพรี / ศรีชัยวัชรบุรี
5.จังหวัดราชบุรี : เมืองราชบุรี / มณฑลราชบุรี
ภาคกลางมี 21 จังหวัด (กรุงเทพมหานครไม่ถือเป็นจังหวัด)
1.จังหวัดกำแพงเพชร : เมืองชากังราว — เมืองนครชุม
2.จังหวัดชัยนาท : “เมืองแพรก” หรือ “เมืองสรรค์”
3.จังหวัดนครนายก : เมืองนายก
4.จังหวัดนครปฐม : “เมืองนครไชยศรี” หรือ “ศรีวิชัย”
5.จังหวัดนครสวรรค์ : เมืองพระบาง — เมืองชอนตะวัน
6.จังหวัดนนทบุรี : บ้านตลาดขวัญ — เมืองนนทบุรีศรีมหาสมุทร —
เมืองนนทบุรีศรีมหาอุทยาน — เมืองนนทบุรีศรีเกษตราราม
7.จังหวัดปทุมธานี : เมืองสามโคก — เมืองประทุมธานี
8.จังหวัดพระนครศรีอยุธยา : เมืองกรุงเก่า — มณฑลกรุงเก่า — มณฑลอยุธยา
9.จังหวัดพิจิตร : เมืองสระหลวง เมืองโอฆะบุรี เมืองชัยบวรและเมืองปากยม
10.จังหวัดพิษณุโลก : เมืองสองแคว
11.จังหวัดเพชรบูรณ์ : เพชบุระ
12.จังหวัดลพบุรี : ละโว้
13.จังหวัดสมุทรปราการ : เมืองพระประแดง — เมืองนครเขื่อนขันธ์
— จังหวัดพระประแดง
14.จังหวัดสมุทรสงคราม เป็น จังหวัดที่เล็กที่สุดในประเทศไทย : เมืองแม่กลอง
15.จังหวัดสมุทรสาคร : บ้านท่าจีน — เมืองสาครบุรี —
16.จังหวัดสิงห์บุรี : เมืองสิงหราชาธิราช — เมืองสิงหราชา — เมืองสิงห์
17.จังหวัดสุโขทัย : ศรีสัชนาลัย
18.จังหวัดสุพรรณบุรี : “เมืองทวารวดีศรีสุพรรณภูมิ” หรือ “พันธุมบุรี”
— สองพันบุรี — อู่ทอง
19.จังหวัดสระบุรี : เมืองสระบุรี
20.จังหวัดอ่างทอง : เมืองวิเศษชัยชาญ
21.จังหวัดอุทัยธานี : เมืองอู่ไทย — เมืองอุไทย
ภาคตะวันออกมี 7 จังหวัด
1.จังหวัดจันทบุรี : ควนคราบุรี (เมืองกาไว) เมืองจันทบูร
2.จังหวัดฉะเชิงเทรา : แปดริ้ว
3.จังหวัดชลบุรี : เมืองพระรถ เมืองศรีพโล และ เมืองพญาแร่ — เมืองบางปลาสร้อย
เมืองพนัสนิคม และเมืองบางละมุง
4.จังหวัดตราด : เมืองกราด หรือ เมืองตราด
5.จังหวัดปราจีนบุรี : เมืองพระรถ เมืองศรีมโหสถ หรือ เมืองอวัธยปุระ
6.จังหวัดระยอง : ราย็อง
7.จังหวัดสระแก้ว : แต่ก่อนเป็นกิ่งอำเภอ ตั้งชื่อจากสระน้ำกลางเมือง
ภาคใต้มี 14 จังหวัด
1.จังหวัดกระบี่ : แขวงเมืองปกาสัย
2.จังหวัดชุมพร : ชุมนุมพล
3.จังหวัดตรัง : ทับเที่ยง
4.จังหวัดนครศรีธรรมราช : เมืองตามพรลิงค์ ศิริธรรมนคร ศรีธรรมราช
5.จังหวัดนราธิวาส : มะนาลอ บางนรา เมืองระแงะ
6.จังหวัดปัตตานี : เมืองตานี
7.จังหวัดพังงา : เมืองภูงา หรือ บ้านกระพูงา พิงงา
8.จังหวัดพัทลุง : คูหาสวรรค์
9.จังหวัดภูเก็ต : บูกิต / ภูเก็จ / จังซีลอน / ถลาง
10.จังหวัดระนอง : เมืองแร่นอง
11.จังหวัดสตูล : มูเก็มสโตย-ละงู นครีสโตย มำบังนังคะรา
12.จังหวัดสงขลา : สิงหนคร (อ่านว่า สิง-หะ-นะ-คะ-ระ) / สิงหลา / สิงขร
13.จังหวัดสุราษฎร์ธานี : เมืองไชยา / เมืองกาญจนดิษฐ์
14.จังหวัดยะลา : ยาลอ
เป็นอย่างไรกันบ้างครับสำหรับสาระน่ารู้เกี่ยวกับชื่อเรียกของแต่ละจังหวัดในสมัยก่อนแทบไม่อยากจะเชื่อว่าเมื่อก่อนคนโบราณเรียกแบบนั้นจริงๆเอาเป็นว่าถือเป็นอีกหนึ่งความรู้ที่มีประโยชน์มากๆเลยละครับ ไว้มีสาระอะไรมาอัพเดทอีกต้องคอยติดตามซาลาเปาแอดมินอัพยิ้มในโอกาสหน้านะครับสำหรับวันนี้ไปแล้วบ๊ายบาย