ดีปลี สมุนไพรเก่าแก่สำหรับแก้ไอและอาการแน่นท้อง

ดีปลีเป็นสมุนไพรเก่าแก่ที่มีหลักฐานการจดบันทึกมาอย่างยาวนานกว่า 4,000 ปี ซึ่งมีถิ่นกำเนิดมาจากเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และมีแหล่งผลิตใหญ่อยู่ที่ประเทศมาเลเซียและอินโดนีเซีย โดยในบ้านเรานั้นทางภาคเหนือและภาคใต้จะนิยมนำมาใช้เป็นเครื่องเทศแทนพริกกับพริกไทย

ส่วนที่นำมาใช้เป็นสมุนไพร

1. ใบ มีรสเผ็ดร้อน ช่วยแก้อาการปวดเมื่อย แก้เส้นเอ็นตึง แก้เส้นสุมนา และแก้เส้นอัษฎางค์หรือที่เรียกว่าเส้นขึ้นเบื้องสูง

2. เถา มีรสเผ็ดร้อน ช่วยขับเสมหะ แก้เสมหะพิการ แก้ปวดฟัน บรรเทาอาการปวดท้อง ท้องแน่นจุกเสียด แก้พิษงู แก้มุตฆาตหรืออาการปัสสาวะขัดแล้วมีอาการเป็นหนองขุ่นข้น

3. ดอกหรือผล มีรสเผ็ดร้อนขม ช่วยแก้อาการวิงเวียนศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน แก้เสมหะ น้ำลายเหนียว แก้จุกเสียดแน่นท้อง ขับลมในลำไส้ทำให้ผายลมและเรออกมา แก้หืดไอ แก้อาการลมบ้าหมู แก้ปวดหรืออาการอักเสบของกล้ามเนื้อ แก้ริดสีดวง ขับระดู

4. ราก มีรสเผ็ดร้อนขม ช่วยขับลมในลำไส้ แก้ตัวร้อน แก้ท้องร่วง แก้คุดทะราด พิษปัตคาด แก้พิษของโรคอัมพฤกษ์อัมพาต

วิธีการใช้เป็นสมุนไพร

1. แก้ไอและขับเสมหะ นำผลแก่ของต้นดีปลีปริมาณครึ่งผล ฝนกับน้ำมะนาวที่ใส่เกลือเล็กน้อย ใช้กวาดคอหรือจิบบ่อยๆ ให้รู้สึกชุ่มคอ

2. แก้ท้องอืดและอาการวิงเวียน นำผลแก่หรือเถาของต้นดีปลีปริมาณ 1 กำมือ (ประมาณ 10 – 15 ดอก) ต้มกับน้ำสะอาดแล้วกรองเอาแต่น้ำดื่ม จะช่วยบรรเทาอาการคลื่นไส้อาเจียน รวมถึงอาการท้องอืดท้องเฟ้อที่เกิดจากธาตุไม่ปกติได้

ข้อควรระวังในการรับประทานดีปลีคือ ผลของต้นดีปลีจะมีรสเผ็ดร้อนขม ซึ่งผู้ที่ไม่ชอบรับประทานยาสมุนไพรที่มีรสเผ็ด อาจจะรับประทานได้ค่อนข้างยาก และยังไม่เหมาะสำหรับผู้หญิงที่กำลังตั้งครรภ์ เนื่องจากอาจจะมีผลทำให้เกิดการแท้งได้